De Sierenborch: ‘zomaar’ een weg in het Amsterdamse havengebied, geflankeerd door autobedrijven, bouwmarkten en andere grote bedrijfspanden. Met veel groen, overigens. Mooie bomen die het goed doen – heel goed zelfs, veel beter dan je op zo’n type locatie zou verwachten. Nu ja, dat is ook geen toeval… de inspanningen die jaren terug zijn verricht om hier een goede boomgroei mogelijk te maken, werpen nu hun vruchten af. Laten we eens teruggaan in de tijd.

In 2008 was de Sierenborch als weg al aangelegd, maar de omgeving was nog kaal. Wel bestond het plan om hier een boombeplanting te stichten. “We hadden een groene corridor voor ogen”, vertelt Dennis van Randen, civieltechnisch beheerder bij het Havenbedrijf Amsterdam. “De groeiplaatsen waren al ingericht, alles was klaargemaakt om de bomen aan te planten. Alleen hadden we twijfels over de kwaliteit van de nieuwe groeiplaatsen. Het leek ons daarom goed die kwaliteit te laten onderzoeken, daarvoor schakelden we Bomenwacht Nederland in.”

Niet geschikt

De onderzoekers van Bomenwacht kwamen in 2009 tot de conclusie dat de groeiplaatsen niet geschikt waren voor boomgroei. Er waren twee soorten grond aangetroffen: een voedselrijk, maar zuurstofarm grondmengsel met onverteerde plantenresten, en voedselarm zand dat relatief sterk verdicht was. “Deze uitkomsten kwamen aardig overeen met onze eigen constateringen”, zegt Van Randen. “De vraag was vooral: hoe nu verder? In dergelijke situaties kun je denken aan een volledige vervanging van de ongeschikte grond, maar dat is nogal duur, daar voelden we niet zoveel voor. We zochten naar een duurzaam alternatief.”

Wél geschikt

Via gericht (laboratorium)onderzoek werd dit duurzame alternatief gevonden. De twee soorten ongeschikte grond hoefden niet te worden vervangen door nieuwe grond, maar konden eenvoudigweg met elkaar worden vermengd. Zo ontstond er grond die wél geschikt was voor boomgroei. Niet alleen bevatte het nieuwe mengsel de juiste hoeveelheid voedingsstoffen, ook was het vrij van verdichtingsproblemen. In het najaar van 2009 kon deze ‘mengactie’ worden uitgevoerd. Om de toekomstige bomen optimale groeikansen te bieden, werd nog compost toegevoegd. De zuurstofvoorziening werd gewaarborgd door een beluchtingssysteem in de groeiplaatsen aan te brengen.

Robuust

“Een prima oplossing”, stelt Van Randen. “Wat ons vooral aantrok, was dat er met een nagenoeg gesloten grondbalans kon worden gewerkt. Daardoor waren de kosten te overzien.” Meteen na de winter werden de kwekerijbomen aangeplant. Er werd gekozen voor een wat robuustere iepensoort, namelijk Ulmus ‘Sapporo Autumn Gold’. In april 2010 stonden de bomen op hun plek, en al in mei was te zien dat ze volop wortels gingen ontwikkelen buiten de kwekerijkluit. Later werd nog een keer het zuurstofgehalte in de grond gemeten. Dit lag tussen 17 en 19 procent, gunstige waarden voor wortelgroei.

Goede les

Inmiddels zijn we 5 jaar verder, en de bomen groeien nog altijd goed. Van Randen: “De corridor die we voor ogen hadden, is er gekomen. De bomen voegen echt iets toe aan deze locatie. Wij zijn blij dat we destijds voor deze vorm van groeiplaatsverbetering hebben gekozen, het heeft echt tot iets moois geleid. Zo zie je maar weer hoe belangrijk het is om groeiplaatsen zorgvuldig in te richten, met de juiste materialen – anders gaat het gewoon mis. Gelukkig konden we hier de ongeschikte grond hergebruiken, zodat er van de eerdere inrichting niets verloren hoefde te gaan. Ook dat was een goede les: gooi niet meteen alles weg wat je hebt, maar denk na over slimme vormen van hergebruik. Je ziet het, de iepen aan de Sierenborch profiteren er nu volop van.”