Als je al een tijdje meedraait in het bomenbeheer weet je het misschien nog, dat je met een papieren kaart en een lijst op pad ging en dat alle kennis over bomen vooral in het hoofd zat. Maar de ontwikkelingen gaan snel en technologie speelt een steeds belangrijker rol in het bomenbeheer. Tegenwoordig kunnen we een deel van de boomgegevens al automatisch opnemen met intelligente software.  Twee van onze technologie-experts, Douwe Vermeer en Dirk van Riel, vertellen wat zij van de toekomst verwachten waar het technologie betreft.

Het draait om data

Data. Complete, betrouwbare en actuele data, dat is belangrijk in het bomenbeheer. “Goede dataverzameling en het slim toepassen daarvan, daar is volgens mij de grootste  klapper te maken”, zegt Dirk van Riel. Dirk is de drijvende kracht achter TreeTracker, auto’s uitgerust met Lidar-technologie, waarmee een deel van de boomgegevens al automatisch geïnventariseerd kan worden. Die software kan overigens ook boomgegevens berekenen die een mens minder goed kan inschatten, zoals het kroonvolume. Juist die parameter is belangrijk bij het berekenen van groene baten van bomen, zoals CO2-vastlegging en waterafvang. En dat soort data wordt steeds relevanter. Gemeenten voelen steeds meer de urgentie van klimaatopgaven, én hebben daar budget voor.

Algoritme of gezond verstand?

Hoe kun je dat soort data nu slim toepassen? “Je kunt data over kroonvolume bijvoorbeeld automatisch koppelen aan gegevens van eerdere jaren, waardoor je ziet dat op een bepaalde plek de ontwikkeling van kroonvolume stagneert of zelfs afneemt. Een adviseur of inspecteur, die de bomen misschien eens per drie jaar ziet, valt dit niet op. Maar met artificial intelligence halen we deze trends er wel uit. Met deze informatie kun je beheerkeuzes maken, zoals de groeiplaats verbeteren of een deel van de bomen vervangen. Dit soort slimme keuzes maakt een beheerder nu op basis van onderbuikgevoel, hoe gaaf is het dat we dit nu ook objectief kunnen onderbouwen?!”

GRIB: optimale dataregistratie

Goede en complete data, met zo min mogelijk fouten, dat is ook het doel van Douwe Vermeer. Zij het met net een andere insteek: bij Douwe staan de menselijke beheerder en inspecteur centraal. Hij houdt zich bezig met het ontwikkelen van de techniek om de dataregistratie optimaal te maken. Met andere woorden: om de boomgegevens zo simpel mogelijk vanuit het deskundige hoofd van een adviseur of inspecteur als complete en kloppende data in het systeem te krijgen. Die nieuwe techniek heet GRIB: een applicatie die volledig door Bomenwacht zelf wordt ontwikkeld met de nieuwste technieken, maar helemaal toegepast op bomen. En in nauw overleg met mensen uit het veld, stakeholders en ervaringen uit de markt.

Geen gedoe met techniek

Je moet als adviseur geen tijd kwijt zijn aan gedoe met de techniek, vindt Douwe, maar je aandacht kunnen behouden voor die aspecten van de boom die écht belangrijk zijn. In zijn eigen woorden: “Als je met koude vingers staat te worstelen met een pennetje om een opmerking in te typen terwijl de internetverbinding hapert, dan vergeet je dus om nog een rondje om de boom te lopen en mis je zomaar een zwammetje aan de andere kant van de stam.” Dat zijn nou net van die hele praktische dingen, gebaseerd op ervaringen in de praktijk, waar in GRIB aan is gedacht. Zo is het de eerste software met goede offline-modus, het heeft een opmerkingenveld met goede spraakfunctie, de mogelijkheid om snel even een fotootje te maken in plaats van tekst te typen. Het lijken maar kleine dingen, maar die functies dragen enorm bij aan de efficiëntie en kwaliteit van de data. Daarbij zit er ook heel veel boominhoudelijke kennis in verwerkt.  Met rekenregels in het paspoort worden gegevens gecombineerd en zo foutmarges verkleind. “Het is echt een revolutionair product”, zegt Douwe enthousiast. “We wilden dat de interface zo eenvoudig is dat ook mensen met veel bomenkennis maar weinig ervaring met techniek hier zonder uitleg mee kunnen werken. En vergis je niet: hoe makkelijker het aan de voorkant is, hoe geavanceerder aan de achterkant.”

Revolutie?

Douwes visie? “Het zou fantastisch zijn als een groot deel van de boombeheerders en inspectiebureaus met ons product GRIB aan de slag gaat. Die potentie heeft het.” Dirk kijkt nog verder vooruit. “We zitten nu nog op het pad van de optimalisatie van het technische proces. GRIB maakt het werkende leven van de adviseur gemakkelijker en TreeTracker automatiseert een deel van het tijdrovende en minder interessante inventarisatiewerk. Maar voor de langere termijn moeten we ons niet blind staren op hoe we nu werken. Met de nieuwe golf aan technologische innovaties wordt veel meer mogelijk. Met artificial intelligence kan meer informatie sneller en beter geanalyseerd worden, zo kunnen we op enig moment de veiligheidsinspectie grotendeels uit handen nemen. Een menselijke check volstaat dan. Maar denk ook aan het gebruik van heel andere informatiebronnen: community input, data uit drones of zelfrijdende auto’s. En misschien wel bronnen die we nu nog helemaal niet kennen! Kortom, ik denk niet dat het werkproces van boominspecties er over 10 jaar nog zo uitziet als nu. Ik denk eerder dat er een revolutie gaande is, waarin data steeds meer automatisch verzameld en aangevuld word, uit allerlei bronnen.”

Dat betekent overigens niet dat mensen op termijn overbodig worden, denkt Dirk. “Ik denk dat we een stap gaan maken van data verzamelen naar data toepassen. Slimme keuzes maken, op basis van die data. En die keuzes, dat blijft altijd mensenwerk!”