De Vincent van Goghlaan in Papendrecht zal worden voorzien van een nieuw rioolstelsel, waarbij ook de openbare ruimte in één moeite door wordt gerenoveerd. Uiteraard zal dit gevolgen hebben voor de 235 bomen, verdeeld over 18 soorten, die hier staan. Bomenwacht Nederland heeft via een stapsgewijze Bomen Effect Analyse (BEA) samen met medewerkers van de gemeente in beeld gebracht wat de knelpunten voor de bomen zijn en hoe deze kunnen worden ondervangen.

Als eerste is ter plaatse een nulmeting uitgevoerd: welke bomen staan er, hoe is de huidige staat en wat is de toekomstverwachting? Vervolgens is een inschatting gemaakt van het effect van de rioolaanpassing op alle bomen. Specifiek voor de bomen met een voldoende tot goede toekomstverwachting is gekeken welke gevolgen de herinrichtingswerkzaamheden kunnen hebben. De resultaten van deze nulmeting zijn daarna in een gezamenlijke besluitvormingssessie besproken. Hier is vastgesteld welke bomen in ieder geval behouden moeten blijven. Verder is afgesproken bij welke bomen een aanpassing van het ontwerp en/of vervolgonderzoek gewenst is.

Aanvullend onderzoek

De ‘stap-voor-stap’ aanpak van de BEA maakt het mogelijk om niet langer voorafgaand aan een werk één eindrapportage op te leveren. Juist de gefaseerde aanpak brengt een afgewogen besluitvormingsproces op gang met de uitkomsten van de nulmeting in de hand: “We hebben dit bomenbestand, hoe gaan we nu verder in het licht van onze plannen?” In Papendrecht werd besloten om aansluitend bij de 37 behoudenswaardige bomen een verplantbaarheidsonderzoek uit te voeren. Verder is bij diverse bomen aanvullend ondergronds onderzoek verricht in het kader van de reconstructie en met het oog op een eventuele groeiplaatsverbetering. Voor enkele specifieke bomen werd besloten om, afhankelijk van de resultaten van het ondergronds onderzoek, de wijze van rioolvervanging aan te passen om ze te kunnen behouden.

Afgerond proces

De gefaseerde aanpak leidt dus vooral tot een, in een vroegtijdig stadium te maken, zorgvuldige afweging waarbij kansen voor handhaving of verplanting van de bomen gezamenlijk onder de loep worden genomen. Door tijdens het rapportageproces tussentijds beslismomenten in te voegen, is de gemeente Papendrecht als opdrachtgever tot op het laatste moment nauw betrokken geweest bij de onderzoeken aan de Vincent van Goghlaan. Zo is de eindrapportage het product van een afgerond proces.

Concreet levert deze BEA op dat verplanting naar een tijdelijk depot voor 30 van de 37 onderzochte bomen wordt afgeraden. Een directe verplanting in de omgeving van de Vincent Van Goghlaan zou wel mogelijk moeten zijn. Verder kunnen 27 in het verleden reeds gekandelaberde platanen voorafgaand aan de werkzaamheden nogmaals sterk teruggesnoeid worden, zodat ze na de werkzaamheden opnieuw kunnen uitlopen. Voor het in stand houden van een goede zuurstofvoorziening kunnen op veel groeiplaatsen permanente beluchtingskokers worden aangebracht. Verder wordt op diverse boomlocaties ook gronduitwisseling aanbevolen. Hierbij kan het humusarme zand van de toplaag worden vervangen door een goed doorlatend, humusrijk substraat, waardoor de bomen ter plaatse betere groeicondities krijgen.