“Kunnen jullie ons helpen met het vergroenen van een van onze oude stadswijken?” Met die vraag klopte de gemeente Haarlem aan bij Bomenwacht Nederland. Een uitdaging die wij natuurlijk graag aannamen! En wij zouden Bomenwacht Nederland niet zijn als we niet in de eerste plaats aan bomen zouden denken.

Warmte, fijnstof en plensbuien. Wie de media een beetje volgt heeft wel een idee van de klimaatproblemen waar we mee te maken hebben. Problemen die ook steeds meer voelbaar worden in de stad, denk aan een term als ‘hittestress’. Dat betekent dat gemeentes in hun ruimtelijke ontwerpen steeds meer rekening moeten houden met functies als waterbeheer, biodiversiteit en reductie van hittestress. Zo ook de gemeente Haarlem, die graag de Leidsebuurt wil vergroenen.

Groenarmoede

Nu kun je bij het vergroenen van een stadswijk aan van alles denken. Zo legt de stad Amsterdam met bewoners geveltuintjes en zogenaamde ‘postzegelparken’ aan, in Arnhem brengen ze een beek weer bovengronds en de gemeente Haarlemmermeer legt een tijdelijk park aan op braakliggende bouwlocaties. Maar Bomenwacht Nederland gaat – hoe kan het anders – in de eerste plaats voor bomen. Geen overbodige luxe, want de Leidsebuurt, een wijk met arbeiderswoningen uit het begin van de vorige eeuw, is een wijk met ‘groenarmoede’, schrijft de gemeente in haar beleidsplan. Daarmee bedoelen ze dat er in de wijk minder dan 10 vierkante meter groen per woning is, én geen compenserende groene kwaliteiten in de directe omgeving.

Zoeken naar ruimte

Waar in de Leidsebuurt kunnen nog bomen geplant worden? Voorgaande groenprojecten in de gemeente kwamen vaak in de knel met de ondergrondse kabels en leidingen. Zoeken naar ruimte om bomen te planten betekent in dit geval dus ook zoeken naar ondergrondse ruimte. KLIC-meldingen gaven informatie waar voldoende groeiruimte is om een boom te planten en uit te laten uit groeien. Maar er waren meer voorwaarden, er mogen geen parkeerplaatsen verdwijnen, de stoep mag niet te smal worden en er moeten eigenlijk ook nog extra fietsenstallingen gerealiseerd worden. Ook is buiten op een paar plekken gekeken hoe de bodem is opgebouwd: met welke grondsoort hebben we te maken, hoe diep zit het grondwater, zijn er storende lagen?

“Bomen zijn wel leuk, maar …”

En dan blijkt ook hoe betrokken de wijkbewoners zijn bij hun buitenruimte. Op iedere locatie is er wel iemand die wil weten wat je aan het doen bent. Het antwoord is vaak aanleiding voor een praatje: “Ja, bomen zijn wel leuk maar …er komen blaadjes vanaf, ze veroorzaken schaduw, er zitten vogels in die de auto’s onder poepen”, enzovoort. Maar gelukkig is toch iedereen het er wel over eens dat er meer bomen in de wijk moeten komen.

Als eenmaal duidelijk is wat er mogelijk is kan de uitvoering beginnen. Met praktische dingen als een werkbeschrijving en een inschrijfstaat, die de aannemer nodig heeft om in de volgende fase een prijsaanbieding te doen. Als alles meezit kunnen er voor de kerst van 2017 al een flink aantal bomen in de Leidsebuurt geplant zijn. Met als resultaat minder groenarmoede, meer biodiversiteit en meer schaduw tegen de hitte.