Tijdens project TreeMark Woerden planten en vervangen we jaarlijks bomen in een ander deelgebied. Dat doet Bomenwacht in opdracht van de gemeente Woerden, samen met Boomrooierij Weijtmans en BOOM element. Maar hoe staan de bewoners tegenover deze veranderingen in hun woonplaats? Want als je 10 mensen vraagt wat zij vinden van bomen in hun buurt, kun je 11 meningen verwachten. Emoties spelen vaak de boventoon en dat maakt het best lastig. Door bewoners te betrekken bij het proces wordt er meer draagvlak gecreëerd en komen er ook nog eens verfrissende ideeën op tafel. Daarom is er in het plan van aanpak van TreeMark Woerden per processtap een kopje over communicatie en participatie opgenomen. Josien Hissink, Adviseur Beleid en Communicatie én Omgevingsmanager van TreeMark Woerden, vertelt er meer over.

Het ging in seizoen 2021-2022 om het verwijderen van circa 100 bomen en het planten zo’n 350 stuks. We hadden de plantlocaties zelf in beeld gebracht en afgestemd met de gemeente. De aanwonenden van straten waar veel bomen aangeplant zouden worden, kregen vooraf een informatiebrief. En daar begon het. Als we een brief stuurden, kregen we steevast bezwaar. Mensen wilden geen bomen vanwege schaduw, afval van blad, bloesem of zaden, beestjes, de riolering die zal beschadigen, kinderen die niet meer op een veld kunnen spelen omdat de honden bij de bomen hun behoefte doen enzovoorts. Omdat we juist de leefomgeving willen verbeteren, zijn dit niet de reacties waar je op hoopt. En voorstanders hoor je niet.

Toch in gesprek

Het kost veel energie om het gesprek aan te gaan en een beter voorstel te maken, maar hier hebben we wel bewust voor gekozen. Als je ziet hoeveel mensen dan komen opdagen en wat er vervolgens aan ideeën vrijkomt, maakt dat veel goed. Een mooi voorbeeld: een man die zo fel tegen bomen in een straat was, neemt het initiatief om een buurtbos op te zetten. En in een andere straat willen de klagende inwoners meedenken over het maken van een beplantingsplan waar ze wél blij van worden.

Ansichtkaart op de mat

Van deze situaties hebben we geleerd. Voor het plantseizoen 2022-2023 pakken we het daarom anders aan. In februari kregen alle 8.000 inwoners van dit deelgebied een ansichtkaart in de bus en een maand de tijd om input te geven. Voordat die maand om was, waren er al bijna 400 reacties binnengekomen en hebben we veel inzichten gekregen. Mensen stuurden foto’s en kaartjes mee om ons te laten zien hoe ze hun omgeving willen vergroenen. We weten nu welke wensen er leven; zoals het planten van bomen die mooi bloeien in het voorjaar, niet te grote bomen in woonstraten, bomen die aantrekkelijk zijn voor vogels. Maar we kregen ook veel verzoeken om de beplanting aan te pakken.]

Verbinding met de samenleving van Woerden

Deze actie is niet alleen handig voor het maken van een bomenplan, we leren welke vragen er spelen en wat het kennisniveau van de inwoners over het algemeen over bomen is. Hier kunnen we op voortborduren in de communicatie. Door de wijk- en dorpsplatforms worden we uitgenodigd om te vertellen wat we gaan doen en hoe we het aanpakken. De verbinding met de samenleving van Woerden wordt steeds sterker!

Omgevingsmanagement met factor C

In Weesp kregen we de opdracht om 5 bomen in een historische structuur te vervangen. Het werd ingeschat als een project dat gevoelig ligt en dus werd gevraagd om aan omgevingsmanagement te doen. Hiervoor gebruikten we Factor C: een leidraad voor omgevingsgericht werken. Het komt er in het kort op neer dat je de belanghebbenden in beeld brengt en je verhaal op hen afstemt. Wat vinden zij belangrijk? Welke kennis hebben zij?

Focus op ecologische waarden

Na een stakeholderanalyse hebben we gesproken met de Historische Kring Weesp (HKW) en met de Stichting Flora en Faunabescherming (SFF). Aan tafel zaten sowieso de projectleider, als de boomtechnisch deskundige. De gesprekken waren positief én verrassend. HKW bleek een eenduidige straatbeeld, met bomen die er allemaal hetzelfde uitzien, ondergeschikt te vinden aan de ecologische waarde van de bomen. De beplanting mocht best wat gevarieerder; qua leeftijd én qua soorten. De voorzitter liet ons historische ansichtkaarten zien (één van omstreeks 1900, en één van omstreeks 1950) die aantoonden dat de Hoogstraat door de jaren heen verschillende gezichten heeft gehad. De SFF vond het vooral belangrijk dat we zouden inspecteren op de aanwezigheid van vleermuizen. Hier hebben ze ook bij geholpen met hun apparatuur. Voor ons handig, voor hen interessant om de bomen vanuit de hoogwerker te bekijken.

Geen op- of aanmerkingen

Ze vonden het heel fijn om zo vroeg bij het project betrokken te zijn en konden de afwegingen prima begrijpen. Daardoor functioneerden ze ook als ambassadeur om kritische vragen en opmerkingen uit de samenleving af te vangen. Zoals één van de bestuursleden van SFF het verwoordde: “Als wij achter de plannen staan, stelt dat inwoners vaak al gerust.” Overige belanghebbenden en aanwonenden hebben twee informatiebrieven gekregen. Er zijn geen op- of aanmerkingen over het project gekomen en de nieuwe bomen zijn in januari geplant.

Ook burgers betrekken?

Heeft u een project waarover u wilt communiceren en waarin uw bewoners kunnen participeren? Neem contact op met Josien Hissink voor op maat gemaakt advies voor uw beheergemeente.